Fatsa

FATSA(Eski adları: Kuğular, Fatısa, Fatista)

Adı“Fanize”den (Fanize Bolan’da oturan Kont Polemonyak bölgesi krallarından Polemon’un kızının adıdır) gelen Fatsa’nın ilk kurulduğu yer, Bolaman ırmağı’nın batı kıyısı içlerine kadar uzanmaktaydı.

Fatsa, Anadolu’da ilk kez devlet kuran Hititlerin (M.Ö.1900-1200) toprakları dışında kalmış, sonraları İran’da kurulan Pers İmparatorluğuma geçmiştir. Makedonya Kralı Büyük iskender’in Anadolu seferi sırasında (M.Ö. 344), Perslerden alınan Fatsa, bir süre İskender imparatorluğu toprakları içerisinde kaldıysa da İskender’in ölümü(M.Ö. 323) üzerine kurulan Helenizm Krallıklarından Pontus Krallığı’nın eline geçti. Daha sonra, önce Roma İmparatorluğu’na, bu imparatorluğun ikiye ayrılmasıyla Doğu Roma imparatorluğu içindeki Bizans’a bağlandı. Fatih’in Trabzon seferi (1461) sırasında Osmanlı yönetimine geçen Fatsa, birtakım derebeylerin, kısa süreli olarak da Danişmendlilerin, Kadı Burhaneddin’in, Canikoğulları, sonra da Haznedaroğullarının egemenliğinde kaldı.

Kâtib Çelebi’nin “Cihannûma” adlı eserinde Fatsa’nın adı, Canik livası kazaları arasında Satılmış kazası olarak geçmektedir. “Evliya Çelebi Seyahatnamesi”ne ise, Faca olarak gösterilmiştir ve buranın Canik Sancağı’na bağlı 300 evli, 1 hanlı, 1 hamamlı, küçük çarşılı, bağlık ve bahçelik bir kasaba olduğu anlatılmaktadır.

XIX. yüzyılda Samsun Mutasarrıflığına bağlı kaymakamlık İken, 1920 yılında Samsun’dan ayrılarak Ordu ilinin bir ilçesi oldu.İlçe, deniz kıyısında kurulmuş olması dolayısıyla, önemli bir deniz ticareti merkeziydi. XIX. yüzyılda Fatsa’ya dışardan gelen ürünlerin başında İngiltere’den getirilen pamuk, Sovyetler Birliği’nden petrol ve İstanbul’dan getirilen sömürgelere ait bazı mallar gelirdi.

İlçenin XIX. yüzyıl sonunda toplam nüfusu 28 bin 200 kişi idi.Kız Kulesi, ilçenin güneydoğusunda, Kont Polemon tarafından yaptırılmıştır. Zamanında bir gözetleme yeri olarak kullanılmıştır. Bugün için bu önemini yitirmiştir.

Fatsa

fatsa