İncesu

İNCESU
Burası eskiden kervanlar için menzil yeri idi. Daha önce kasabanın bulunduğu yerin çok yakınında “Karataş” adlı bir köy vardı. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, 1670 yılında bu noktada kervanların dinlenebilecekleri ve güvenle konaklayabilecekleri büyük bir kervansaray inşa ettirdi, yanına bir cami ve bir hamam ekletti. Bu tarihte bir köy olarak kurulan İncesu, zamanla çevre halkının buraya yerleşmesiyle gelişti. XIX. yüzyılın başında bucak merkezi, aynı yüzyılın sonlarında, Ankara vilayetinin Kayseri Sancağı‘na bağlı kaza merkezi durumuna getirildi.

Kazada, Karamustafapaşa Külliyesi dışında, Selim Bey tarafından inşa ettirilmiş güzel bir cami (XIX. yüzyıl sonu), vadide kayalara oyulmuş birçok mağara ve birkaç Bizans yapı kalıntısı vardı.

Kayseri’nin 16 kilometre güneyindeki Saraycı kasabası yakınında bu yüzyılda “Viranşehir” adı verilen kalıntılar mevcuttu. Bazı yazarlara göre burası, Aziz Gregorios‘un memleketi olan “Nazianzos” şehriydi.Karamustafapaşa Külliyesi, kervansaray, çarşı, cami, medrese, tabhane ve hamamdan oluşur.

Külliyenin ana yapısı kervansaraydır. Cephesi kuzey doğuda, yola paralel olarak düzenlenmiş, bir yanı kervansarayın güney-batı duvarına dayalı, diğer yanı cami avlusunun bir kenarını kuşatan arasta (çarşı) da aynı yönü korumuştur.

Cami, Kıble yönünde güneye doğru döndürülmüş, külliyenin batısını oluşturan medrese ile tabhane yapıları camiin uzunlamasına ekseni esas olarak yerleştirilmiştir. Cami avlusu dikdörtgen biçiminde olmayıp, güney duvarı kırık, asimetrik bir düzen gösterir.

Cami, üç gözlü son cemaat yerinin gerisinde tek kubbeli, pembeye çalar bej rengi yerel taşla inşa edilmiştir. Kubbe sekizgen, yüksek kasnakla çevrilmiş, kasnağın köşeleri sivri kubbeli sekizgen ağırlık kuleleriyle kuvvetlendirilmiştir. Camiin mihrabı dışta çıkıntı yapmayan, tepesi beş dilimli yarım kubbe biçiminde beş köşeli bir niştir. Sade bir bordürle çevrilidir. Minberi ve kürsüsü taştandır.

Cephenin sağ tarafında kapısı son cemaat yerine açılan minarenin gövde ve petek bölümü çok köşeli, şerefe altı ile korkuluğu oymasızdır. Sivri külahı taştan inşa edilmiştir.

Çarşı, kervansarayın batısında, 11 metre enindeki sokağın iki yanına yerleştirilmiş dükkanlardan oluşan arasta (çarşı), 77.80 metre uzunluğundadır. Kuzeyden itibaren 13 dükkân, sonra kervansaraya geçit veren kapı, yine 5 dükkân, dipte yola doğru çıkıntı yapan ve aşhane olduğu sanılan yapı yer alır.

Hamamı, tek kubbeli, soyunma bölümü, soğukluk, sıcaklık ve külhanıyla, yol seviyesinin yükseltilmesiyle bir buçuk metre kadar toprağa gömülmüş olması dışında orijinal biçimini korur ve kullanılır haldedir. Kesme taştan inşa edilmiştir. Batı duvarının ortasında bugün merdivenle inilen bir ön hacimden kubbeli soyunma bölümüne girilir. Pandantiflere oturan kubbe dışta çok yüksek sekizgen bir kasnakla çevrilmiş, iç hacim kasnağa açılan dört kemerli pencereyle aydınlatılmıştır. Soğukluk bölümü iki yanı yarım kubbelerle beslenen altıgen kasnaklı küçük bir kubbeyle örtülmüştür.

Kervansaray avlusunun üç yanı revakla çevrilidir. Arkasını devreye vermiş olan güneydoğu duvarı, dıştan payandalarla ve ayrıca, külliyenin suyunu sağlayan ve ilçeye adını veren İncesu Deresi’nin üstünde üç gözlü olarak inşa olunan su kemeri aracılığı ile desteklenmiştir. Avlunun bu yanında, üstü boydan boya beşik tonozla örtülü sekiz gözlü revak yerinde durmaktadır.

Medrese, külliyenin güney-batısında, kuzeye doğru hafifçe açılan dikdörtgen biçiminde duvarla çevrili alana yerleştirilmiştir.Talebe hücreleri, arkaları külliyenin batı duvarına dayalı şekilde bir dizi halinde düzenlenmiş, önünde iki gözlü bir revak bulunan kubbeli dershane, yedi hücreli sıranın ucuna konulmuştur. Düz toprak çatılı hücrelerin kapı ve pencereleri avluya açılır. Taş kubbesi pandantiflerle oturan kapalı dershanenin dört penceresinden ikisi revak tarafında, diğer ikisi karşılıklı yanlardadır. Tek kapısı kuzeyde, dershane revakının yanındadır. Bugün incesu Hapishanesi olarak kullanılmaktadır.Tabhane, medresenin alt tarafında, külliyenin batı girişini oluşturan beşik tonozlu geçidin kuzeyinde bulunur. Orijinal biçimi çok değişmiş, bazı bölümleri yıkılmıştır. Asimetrik bir plan düzenine sahiptir. Binaya XIX. yüzyılda bir kat daha çıkılmıştır.

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kervansarayı

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kervansarayı

incesu kanyonu

incesu kanyonu

INCESU

INCESU

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Sayfa başına git