İnebolu

İNEBOLU(Eski adları: Abonotikos, Aboneteikhos, Abonutelhos, Abana, İonopolis)

Çok eski bir yerleşim yeri olan İnebolu, Grekler’in Sağlık Tanrısı Asklepios‘un kehaneti ve sahte peygamber Paflagonyalı Aleksandros ile tanınırdı. Romalmparatoru Marcus Aurelcios devrinde adı“lonopoiis” olarak değiştirildi ve şehirde Roma devri boyunca sikkeler basıldı. 65 metrelik bir yarla denizden geçenlerden gizlenmiş olan şehir, Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı ülkesine katıldı.(1397).

XIX. yüzyıl sonunda İnebolu, Osmanlı döneminde Kastamonu vilayetinin, Merkez Sancağı’na bağlı kazası durumundaydı. Sancağın kuzeydoğusunda yer alırdı. Kuzeyden Karadeniz, doğudan Sinop Sancağı, güneydoğudan Taşköprü ve Kastamonu kazaları, güneybatıdan Daday kazası, batıdan Cide kazası ite çevriliydi. Küre ve Abana adlı iki nahiyesi, 70 köyü vardı. Mülkî âmir olarak bir kaymakam ve iki nahiye müdürü bulunurdu. İlçenin toplam nüfusu 67 bin 034 kişiydi.

Kaza merkezi İnebolu, Kastamonu vilayet merkezine 90 kilometrelik yolla bağlıydı. Sırrı Paşa tarafından 90 metre uzunluğunda bir dalgakıran yaptırıldı. Kasabanın 5 mahallesi vardı. En önemli mahallesi “Pazar” adını taşırdı. Bütün ticaret burada yoğunlaşmış durumdaydı. Beş yıl içinde iki kez yanan çarşısı, XIX. yüzyıl sonunda yeniden taş olarak inşa edildi.

İnebolu, Osmanlılar devrinde Bolu, Kastamonu ve Çankırı’nın başlıca limanıydı. Paflagonyalılar zamanından beri aralıklarla işletilen Kore’nin bakirli piritlerinden İnebolu’da mangallar ve mutfak eşyaları imal edilerek yurdun her tarafına ve büyük ölçüde dış ülkelere satılmaktaydı. XIX. yüzyıl sonunda ilçede kömür madeni de bulunmaktaydı.

Kasabanın ticaret merkezi, daha çok azınlıkların oturduğu nehrin sağ kıyısındaki mahalleler ortasındaydı. Sol kıyıdaki mahalleler, Müslümanlarla meskûndu. Türk Müslüman tüccarların ticaret bölgesinde yazıhaneleri vardı. XIX. yüzyıl sonlarında İnebolu’ya, Avusturya Macaristan imparatorluğu ve Rus gemileri uğramaktaydı. Bu canlı ticaret sayesinde İnebolu kalabalık bir kasaba olmuştu. 1895 yılı sayımında kasabanın toplam nüfusu 8 bin 849 kişiydi.

Kaza merkezinde birinci derecede bir mahkeme, bir ticaret odası, bir belediye binası, bir postane, bir Düyûn-ı Umumiye acentesi bulunmaktaydı. Ayrıca 2 cami, 3 tekke, 1 medrese, 1 kütüphane, 1 hastahane, 2 Rum kilisesi, 1 Ermeni kilisesi, 9 han, 2 hamam, 1 pazar, 200 dükkân, 50 mağara, 15 değirmen, 4 fırın, 10 kahvehane, 25 hızar ve 1600 ev bulunmaktaydı. Bütün kazada toplam 13 bin 103 hane, 150 cami, 9 tekke, 4 medrese, 5 kilise, 25 han, 892 dükkân bulunurdu.

İlçenin hükümet konağı 1869 yılında, hapishanesi 1875’de yaptırılmış, kadınlara ve erkeklere mahsus olmak üzere iki hastahanenin yapımına ise 1882 yılında başlanılmış, mevcut Rum kiliselerinden Erkedus köyündeki Rum kilisesinin yapımı 1858 yılında tamamlanmıştı.

Kurtuluş Savaşı sırasında İnebolu, Ecevit Geçidi’ni aşarak Karadeniz’i en kısa ve emin yoldan Ankara’ya bağlayan şose sayesinde eski değerini bir süre korudu.İnebolu, bugün Batı Karadeniz bölümünde, Kastamonu iline bağlı ilçe merkezidir.

inebolu limanı

inebolu

inebolu abana